پولی یا قرقره و یا در اصطلاح عامیانه «فولی»، چرخی است که بر روی یک محور یا شفت محرک و یا متحرک نصب شده و به کمک تسمه یا کابل، امکان انتقال توان و گشتاور را فراهم می سازد. از پولی برای تغییر جهت حرکت یا انتقال حرکت نیز استفاده میشود. همچنین با استفاده از پولیها با اندازههای مختلف، میتوان سرعت حرکت را افزایش یا کاهش داد.
پولی ساده:
سادهترین نوع پولی، یک رینگ شیاردار است که برای نگهداری تسمه استفاده میشود. این شیار میتواند v شکل، نیم دایرهای یا حتی یک سطح صاف باشد. که برای هر یک از این اَشکال، تسمۀ مناسب طراحی شده است.
قیمت مناسب و اقتصادی از محاسن این نوع پولی و تسمه متناظر با آن می باشد. از سوی دیگر، سرخوردن تسمه در فشار یا دمای بالا از جمله معایب آن می باشد. این امر موجب کاهش ضریب انتقال قدرت میشود. البته همین رخداد سرخوردن تسمه بر روی پولی، به عنوان یک پدیده مثبت و در نقش فیوز مکانیکی و یا کلاج در فرایند انتقال قدرت تلقی می گردد.
پولی تایمینگ یا سنکرون:
این پولیها دندانهدار بوده و- همانند زنجیر- نسبت دور ثابتی را بین موتور و بار اعمالی ایجاد میکنند. برای این نوع پولیها از تسمههای دندانهدار یا تسمه تایم استفاده میشود.
به دلیل بالاتر بودن بازدۀ پولی تایمینگ نسبت به پولی های ساده، برای انتقال توان مشابه، تسمه با پهنای کمتری لازم است.
علاوه بر این، به دلیل سرنخوردن تسمه تایمینگ بر روی پولی، میزان کشش و سفتی تسمه در فرایند رگلاژ تسمه تایم، به میزان تسمههای معمولی در پولیهای ساده نبوده و این امر موجب کاهش فشار روی پولیها میشود.
مدلهای مختلف پولی تایمینگ
پولی تایمینگ با توجه به گام یا Pitch ( فاصله ی بین دو دندانه) به دو گروه میلیمتری و اینچی دستهبندی شده که در آنها فاصلهی بین دندانهها مضربی از میلیمتر یا اینچ میباشد. به عنوان مثال تسمه ۵M معرف تسمه تایمینگ با گام ۵ میلی متر است.
علاوه بر گام، پولیها در شکلِ دندانه نیز تفاوت دارند.
تقسیم بندی پولی ها از نظر شکل (پروفیل) دندانه
دندانه های ذوزنقهای شکل: سری های T ,AT شامل T2.5,T5,T10,T20,AT5,AT10 و سری اینچی شامل H,XH,XXH,L,XL,MXL
دندانههای دایرهای شکل: سری HTD شامل۸M,14M ۳M,5M,
دندانههای دایرهای شکل بهینه سازی شده: سری STD شامل S3M,S5M,S8M,S14M و سری RPP شامل RPP5M,RPP8M
مزایای پولی و تسمه تایم نسبت به زنجیر و دنده
نیاز به روغنکاری و گریسکاری ندارد. آلودگی صوتی ایجاد شده بسیار کمتر از زنجیر و دنده است.
بسیار سبکتر از دنده و زنجیر بوده و باعث کاهش وزن کلی دستگاه میشود. همچنین میتوان از پولی تایمینگ آلومینیمی برای وزن کمتر نیز استفاده کرد.
به دلیل اینرسی و جرم کمتر شتابهای بالاتر قابل حصول است.
به دلیل جنس غیر فلزی تسمه، از پولی و تسمه میتوان در محیطهایی که برای فلز مناسب نیست استفاده کرد.
هم پولی و هم تسمه در انواع مختلفی تولید میشوند. در نتیجه، آزادی عملی بیشتری برای طراحی در اختیار شما میگذارند.