در این مطلب ما به بررسی چهار نظام و کاربرد آن می پردازیم، اما قبل از اینکه درمورد چهار نظام صحبت کنیم بهتر است درمورد دستگاه تراش اطلاعات اولیه ای داشته باشیم.
دستگاه تراش
دستگاه تراش یکی از بهترین ابزارها برای ساخت و تولید قطعاتی مانند شفت، قطعات مدور، پیچ، بادامک ها و ... است. دستگاه تراش با چرخش قطعه و سوراخکاری یا تراش دادن آن فرآیندهایی مانند روتراشی، کف تراشی و شیارزنی را ممکن می کند.
معرفی اجزای اصلی تشکیل دهنده دستگاه تراش
- ریل
- موتور الکتریکی
- گیربکس اصلی
- محور اصلی
- سه نظام یا چهار نظام ( گیره بندی )
- جعبه دنده پیشروی
- قوطی حرکت
- دستگاه مرغک
- سیستم خنک کننده
- تابلو برق
- کلیدهای راه اندازی دستگاه
- اهرم کلاچ
سه نظام یا چهار نظام چیست ؟
هنگام انجام عملیات ماشینکاری روی یک قطعه، بدلیل فشار زیادی که به قطعه کار وارد می شود یا بدلیل وجود لرزش ناشی از فعالیت دستگاه ماشینکاری ممکن است کنترل کردن و نگه داشتن قطعه کار سخت و نا ممکن باشد. برای این منظور از گیره بندی هایی استفاده می شود.
این گیره بندی ها عمدتا دارای 2 مدل هستند:
- سه نظام
- چهار نظام
سه نظام چیست ؟
سه نظام در ماشینکاری برای نگهداری قطعه کار استفاده می شود و دارای 3 فک متحرک است که روی قطعه ای استوانه ای شکل باز و بسته می شوند. از سه نظام برای نگهداری و گیره بندی قطعات چند ضلعی روی دستگاه ماشینکاری استفاده می شود. با نگاه کردن به سه نظام، روی آن 3 دندانه مشاهده می کنید که به آن ها فک می گویند و به مجموعه فک ها پارچه می گویند.
چهار نظام چیست ؟
در هنگام ماشینکاری ممکن است بعضی اوقات با قطعه کارهایی مواجه شویم که دارای شکل ناموزون، گرد و یا شش ضلعی هستند، برای این منظور در بعضی از چهار نظام ها دندانه های مستقل تعبیه شده که به شما این قابلیت را میدهد که هر دندانه را توسط آچار بصورت جداگانه حرکت داده و گیره بندی ایده آل خود را انجام دهید.
کاربرد اصلی چهار نظام
از چهار نظام برای نگهداری قطعه کارهایی که شکل ناموزون دارند استفاده می شود، قابلیت تنظیم مستقل هر کدام از دندانه ها امکان گیره بندی قطعه کارهای مختلف را فراهم می کند. همچنین درصورتی که تصمیم بر این باشد که ماشینکاریِ مرکز قطعه هدف اصلی نباشد، چهار نظام با وجود دندانه هایی با قابلیت تنظیم مستقل این امکان را فراهم میکند.
تفاوت سه نظام و چهار نظام در چیست ؟
- حرکت دندانه ها در سه نظام و چهار نظام متفاوت است، حرکت دندانه ها در سه نظام بصورت هماهنگ و در چهار نظام با قابلیت تنظیم جداگانه است.
- در گیره های چهار نظام قابلیت برش با عمق بیشتری وجود دارد.
- سه نظام قطعه کار را در مرکز دستگاه نگهداری میکند، در حالی که در چهار نظام این قابلیت برای ما وجود دارد که بصورت تعمدی یک قطعه کار را در مرکز عملیات ماشینکاری قرار ندهیم.
- انتخاب چهار نظام برای برش های محوری نتیجه بهتری در پی دارد.
- قدرت نگهدارندگی چهار نظام از سه نظام بیشتر است.
- برای نگهداری قطعه کارهای سنگین، چهار نظام انتخاب بهتری است.
جنس بدنه چهار نظام
در صنایع عمدتا از چدن به عنوان استانداردی برای ساخت چهار نظام استفاده می شود. اما فولاد آهنگری شده دقت بیشتری دارد و در سرعت های بالا مقاومت بیشتری از خود نشان می دهد.
ابعاد چهار نظام
چهار نظام ها در 4 اندازه استاندارد ساخته و تولید می شوند ( قطر گیره بندی ).
- 3 اینچی : 80mm
- 4 اینچی : 100mm
- 5 اینچی : 125mm
- 6 اینچی : 160mm
برخی برند های تولید کننده چهار نظام :
- سانو
- لنگر
- بایسون
- TOS
- VERTEX
جمع بندی
همانند کلیه قطعات مکانیکی، انتخاب بین ابزارهای مختلف باید با توجه به کاربرد و انتظارات شما باشد. مطمئن باشید انتخاب شما تاثیر بسیار زیادی در نتیجه نهایی خواهد داشت.