گیربکس
هر سیستمی یک تولید کننده نیرو (موتور) و یک انتقال دهنده‌ی نیرو دارد. اهمیت بخش انتقال دهنده به اندازه‌ی موتور است. از آنجا که ممکن است، نیاز به تعمیر داشته باشد، توجه به آن حائز اهمیت است. گشتاور تولید شده به وسیله‌ی موتور باید متناسب با نیاز خودرو به چرخ‌ها داده شود، گیربکس وظیفه‌ی تنظیم و کنترل این گشتاور را به عهده دارد. درواقع گیربکس، جعبه دنده‌ای متشکل از چند چرخدنده است که به راننده اجازه می دهد تا خودرو را با سرعت‌های مختلف در شرایط متفاوت کنترل کند.
گیربکس سروو موتور ، شامل اجزای زیر می باشد:
- چرخ دنده‌ها: این بخش دارای اهمیت زیادی است و در توان موتور تاثیر زیادی خواهد داشت.
- پوشش یا پوسته: تمام دنده‌ها و اجزای مختلف گیربکس داخل پوشش قرار می‌گیرد.
- یاتاقان: باعث می‌شود، گیربکس سروو موتور فشارهایی از نوع شعاعی و محوری را به راحتی تحمل کند.
- شفت: میله‌ی چرخان
اهمیت این بخش از این جهت است که هر موتوری قادر به تولید میزان مشخصی از توان و گشتاور است. اما از طریق گیربکس می‌توان بدون بالا بردن دور موتور و گشتاور، به سرعت دلخواه رسید. گیربکس در کنار این وظیفه مهم کارهای دیگری با درجه اهمیت متفاوت نیز انجام می‌دهد؛ از جمله:
- تنظیم جهت حرکت خودرو
- پیشگیری از سرعت‌های ناخواسته
- کار کردن موتور بدون حرکت خودرو
- تبدیل سرعت بالا به سرعت کنترل شده در سروو موتور
مزایای استفاده از گیربکس برای یک سروو موتور چیست؟
- عکس العمل مناسب در طول عمر سروو موتور
- دقت تکرارپذیری بالا و محصول نهایی بهتر
- اینرسی کم: به این معنی که پذیرش سرعت بالا دارد. یک تانکر نفت دارای اینرسی زیاد است و تغییر جهت آن دشوار است، یک جت اسکی دارای اینرسی با جرم کم است و برای حرکت سریع مناسب است.
- بازدهی بالا: سرو موتور ارزان نیست. با یک گیربکس با بازده بالا، موتور، کابل ها و درایور که از اجزای اصلی آن هستند، می‌توان یک یک سروو موتور با بازدهی بالا داشت اما با هزینه نسبتا بالا.
- گشتاورهای بالا: سرو موتورها نسبتاً قوی هستند و این گشتاور در نسبت دنده ضرب می شود. بنابراین جعبه دنده قادر به کنترل گشتاور زیاد است.
- نویز پایین: سطح پایین صدا از الزامات ایمنی به شمار می‌آید.
- مناسب برای مقاومت در برابر توقف‌های اضطراری در گشتاور بالا
- نصب آسان و انعطاف پذیر
طریقه نصب گیربکس بر سروو موتور
برای نصب گیربکس به سرو موتور صنعتی، ابتدا با آلن، پیچ مغزی گیربکس را شل کرده و بوش را داخل ورودی گیربکس قرار می‌دهیم. توجه کنید که قسمت شیار بوش عمود (زاویه 90 درجه) بر آلن باشد. زمانی که جا افتاد، سپس شفت موتور را داخل آن قرار داده و بعد دو پیچ رو به روی هم از گیربکس را می‌بندیم؛ زمانی که پیچ‌ها محکم شدند، پیچ مغزی را با آلن می‌بندیم تا از فشار روی شفت موتور و شفت گیربکس جلوگیری شود.
از پرکاربردترین انواع گیربکس
گیربکس خورشیدی
گیربکس خورشیدی از طبقات مختلف تشکیل شده است. در هر طبقه دور ورودی کاهش یافته و به طبقه بعد انتقال مییابد. این نوع از گیربکس‌ها قابلیت تحمل دور ورودی تا مرز 3500 دور در دقیقه را دارند. بازه‌ی نرمال دور، بین 5 الی 800 دور خروجی و قابلیت تحمل مقدار گشتاور 650 الی 500000 نیوتن متر است. استحکام گیربکس خورشیدی از بقیه‌ی گیربکس‌ها بیشتر است. از کاربردهای گیربکس خورشیدی به صنایع بسته بندی، گیربکس توربین بادی، بال میل صنایع سیمان، خرد کن مواد معدنی، رولینگ، گیربکس وینچ کشنده، گیربکس نوار نقاله می‌توان اشاره کرد.
گیربکس حلزونی
گیربکس حلزونی از یک ماردون فولادی و یک چرخ‌دنده‌ی فلزی ساخته شده که جهت شفت ورودی و خروجی آن بر هم عمودند. به دلیل عدم برگشت پذیری گیربکس حلزونی در برخی نسبت‌ها، در سیستم‌های بالابر از گیربکس حلزونی استفاده می‌شود. از مزیت‌های دیگر این نوع گیربکس‌ها موجود بودن دو تیپ فلنچ‌دار و بدون فلنچ در خروجی و ورودی است. استفاده از فلنچ در مواردی کاربرد دارد که فضا کم است و باید گیربکس و موتور در یک جا قرار گیرند. گیربکس‌های فلنچ‌دار از اتلاف انرژی که باعث کاهش راندمان در خروجی می‌شود، جلوگیری می‌کنند. کاربرد گیربکس‌های حلزونی در صنایع مواد غذایی، کاشی و سرامیک، بالابرها و نوار نقاله‌ها است.