از کولیس می توان بعنوان دست راست مهندسین در صنایع مختلف نام برد. دقت اندازه گیری همواره یکی از مهم ترین مباحث مهندسی بوده و در کشور هایی با صنایع پیشرفته شاهد وجود تجهیزات اندازه گیری دقیق تر هستیم.
کولیس مدتهاست به عنوان یکی از ابزارهای اندازه گیری با دقت بالا مورد استفاده مهندسین قرار می گیرد. در این مطلب با موارد زیر در مورد کولیس آشنا می شویم :
- تاریخچه کولیس
- کولیس چیست؟
- کاربرد کولیس چیست؟
- انواع کولیس و نحوه اندازه گیری با آنها
- کولیس ساده (ورنیه) (vernier caliper)
- کولیس عقربه ای (ساعتی)
- کولیس دیجیتال
- مزایا و معایب انواع کولیس و مقایسه آنها
- خطای صفر
- تبدیل اینچ به میلیمتر و بالعکس
- نکاتی برای استفاده از کولیس
- محدودیت های کولیس
- سوالات رایج در مورد کولیس
- بهترین برند های تولید کننده کولیس
- راهنمای خرید کولیس
- جمع بندی
برای بررسی و خرید کولیس اینجا کلیک کنید!
تاریخچه کولیس
طبق مطالعات ثبت شده اولین استفاده از کولیس (Caliper) مربوط به رومیان و یونیان است. اما قدیمی ترین کولیس، مربوط به قرن ششم قبل از میلاد مسیح است که در خرابه های جزیره ای در نزدیکی ساحل ایتالیا یافت شده است. قسمت چوبی یافت شده دارای یک قسمت ثابت و یک دهانه متحرک است. کولیس های مدرن توسط پیر ورنیر (Pierre vernier) که یک ریاضیدان و مخترع فرانسوی بود اختراع شده اند.
کولیس چیست ؟
کولیس یک ابزار نسبتا کوچک مهندسی است که برای اندازه گیری قطر و طول داخلی، قطر و طول خارجی و همچنین عمق قطعات به صورت دقیق مورد استفاده قرار می گیرد. کولیس کاربرد های فراوانی در علوم مهندسی و پزشکی دارد و به همین علت عموما از جنس فولاد ضد زنگ ساخته می شوند تا ضمن داشتن استحکام مناسب، توانایی بکارگیری در شرایط مختلف آب و هوایی را داشته باشند. دقت اندازه گیری کولیس های مدرن به صدم میلیمتر (mm 0.01) یا ده هزارم اینچ (0.0005in) می رسد و برای دستیابی به دقت بالاتر باید از میکرو متر یا ریز سنج استفاده کرد. طول قابل اندازه گیری با کولیس نهایتا 1 متر است. اکثر مدل ها دارای طول 15،20،30،50،60 و 100 سانتیمتری هستند.
انواع کولیس
همانند بسیاری از ابزار های دیگر، کولیس ها نیز در انواع مختلفی تولید می شوند. کولیس ها دارای 3 مدل رایج هستند. کولیس ورنیه ( ساده )، کولیس عقربه ای ( ساعتی )، کولیس دیجیتال.
تمامی این کولیس ها از نظر عملکرد بسیار مشابه یکدیگر هستند. تنها خواندن مقادیر در این کولیس ها با یکدیگر تفاوت دارد. تمامی این کولیس ها شامل یک خط کش دارای دهانه ثابت و یک دهانه متحرکِ دارای یک نشانگر هستند.
- کولیس ورنیه (vernier caliper) (ساده)
- کولیس عقربه ای (ساعتی)
- کولیس دیجیتال
کولیس ساده (ورنیه)
کولیس ساده دارای یک خط کش ثابت (که بر حسب سانتیمتر و میلیمتر و اینچ درجه بنده شده) و یک قسمت متحرک (به نام ورنیه) است. کولیس ساده از 8 قسمت تشکیل شده است.
- دهانه خارجی برای اندازه گیری ضخامت و قطر خارجی اجسام
- دهانه داخلی برای اندازه گیری حفره ها، قطر داخلی اجسام
- عمق سنج برای اندازه گیری ارتفاع و عمق سوراخ ها
- مقیاس اصلی با قابلیت اندازه گیری با دقت 1 میلیمتر
- مقیاس اصلی با قابلیت اندازه گیری بر حسب اینچ
- مقیاس ورنیه با قابلیت اندازه گیری تا مقدار 0.1 میلیمتر
- مقیاس ورنیه با قابلیت اندازه گیری بر حسب کسری از اینچ
- گیره برای جلوگیری از حرکت قسمت متحرک یا آسان کردن حرکت آن
محاسبه دقت کولیس: خط کش اصلی کولیس دارای دقت 1 میلیمتر است. برای اندازه گیری دقت کولیس باید تعداد خط هایی که روی قسمت ورنیه وجود دارد را شمارش کرده و بر 1 میلیمتر تقسیم کنیم. عدد بدست آمده میزان دقت کولیس است. برای مثال اگر قسمت ورنیه یک کولیس دارای 50 قسمت باشد، دقت آن کولیس 0.02 میلیمتر است. می توان برای بدست آوردن دقت اندازه گیری کولیس از رابطه زیر استفاده کرد.
r = a/n
r : دقت کولیس
a : مقدار تفکیک هر سانتی متر خط کش اصلی ( اکثرا 1 میلیمتر )
n : تعداد خطوط روی ورنیه
اندازه گیری با کولیس ورنیه: دقت اندازه گیری با کولیس ورنیه به شدت به توانایی اپراتور بستگی دارد. برای اندازه گیری با کولیس ورنیه باید زاویه درستی را برای اندازه گیری انتخاب کنید. ممکن است برای اندازه گیری اجسامی با زوایای غیر معمول نیاز به کمی تمرین باشد. برای اندازه گیری باید دقت کنید که به مقدار کافی نیرو وارد شود تا دندانه ها جسم را محکم در بر گیرند. کمتر یا بیشتر بودن نیروی وارده ممکن است اندازه گیری را دچار مشکل کند. برای شروع اندازه گیری جسم را بین دندانه های دهانه ی خارجی قرار می دهیم. اولین عددی روی قسمت ثابت که 0 مربوط به قسمت ورنیه روبروی آن است مقدار قسمت صحیح اندازه را نشان می دهد. برای بدست آوردن قسمت اعشاری باید خط های ورنیه و خط کش اصلی را به دقت دنبال کنیم تا خطی از ورنیه که بر خط کش اصلی کاملا منطبق است پیدا شود. تعداد خطوط ورنیه را شمرده و در میزان دقت ورنیه ضرب کرده تا عدد اعشار هم بدست بیاوریم. هنگامی که در حال خواندن اعداد هستیم میتوانیم با استفاده از پیچی که زیر ورنیه جاگذاری شده ورنیه را قفل کنیم. این کار برای جلوگیری از بروز خطا انجام می شود.
اندازه گیری عمق با کولیس ورنیه: کولیس دارای زبانه ای است که در قسمت زیرین ابزار قرار گرفته است. این زبانه عمق سنج کولیس است و برای اندازه گیری عمق سوراخ ها و هر محلی که نیازمند استفاده از آن باشید طراحی شده است. اندازه گیری با عمق سنج همانند اندازه گیری طول و عرض اجسام است. زمانی که ورنیه را حرکت دهیم، دهانه ی بزرگ، دهانه ی بزرگ و عمق سنج به یک مقدار جابجا می شوند.
دامنه اندازه گیری: بر اساس استاندارد‌ها، دامنه و گستردگی اندازه گیری کولیس ساده به 1 متر می رسد که البته کولیس هایی با اندازه 1 متر به علت کاربرد بسیار کم به ندرت تولید می شوند.
کولیس عقربه ای (ساعتی)
دلیل نامگذاری کولیس ساعتی این است که مکانیزم کار و نمایش اطلاعات این کولیس با ساعت شباهت بسیاری دارد. کولیس عقربه ای نیز همانند کولیس ورنیه از یک خط کش ثابت و یک قسمت متحرک تشکیل شده است. با این تفاوت که بجای نشانگر و اعدادی که روی ورنیه مشاهده میکردیم در کولیس عقربه ای یک صفحه مدرج شبیه به ساعت مشاهده می کنیم. پشت این صفحه مدرج چرخ دنده هایی وجود دارد که با دندانه های روی خط کش ثابت برخورد کرده و مقادیری را روی صفحه مدرج نشان می دهد. کولیس ساعتی از 7 قسمت تشکیل شده است.
- دهانه خارجی برای اندازه گیری ضخامت و قطر خارجی اجسام
- دهانه داخلی برای اندازه گیری حفره ها، قطر داخلی اجسام
- عمق سنج برای اندازه گیری ارتفاع و عمق سوراخ ها
- مقیاس اصلی با قابلیت اندازه گیری با دقت 1 میلیمتر
- مقیاس اصلی با قابلیت اندازه گیری بر حسب اینچ
- صفحه مدرج با قابلیت اندازه گیری تا مقدار 0.01 میلیمتر
- گیره برای جلوگیری از حرکت قسمت متحرک یا آسان کردن حرکت آن
اندازه گیری با کولیس ساعتی: استفاده از کولیس ساعتی نسبت به کولیس ورنیه بسیار راحت تر است. کافی است اندازه بدست آمده از عقربه را به عددی که از خط کش ثابت بدست آورده ایم اضافه کنیم. هنگام خواندن عدد روی عقربه باید با پیچی که در قسمت زیرین صفحه مدرج وجود دارد عقربه را قفل کرده تا از بروز خطا جلوگیری شود.
کولیس دیجیتال
کولیس دیجیتال از نظر عملکرد کلی شباهت بسیار زیادی به کولیس ساعتی و کولیس ساده دارد. با این تفاوت که نتیجه اندازه گیری نهایی را روی صفحه دیجیتالی که روی ورنیه وجود دارد می توان مشاهده کرد. استفاده از از کولیس دیجیتال نسبت به کولیس ساعتی و کولیس ساده راحتتر است زیرا نتیجه نهایی بشکل اعداد صحیح و اعشار در کنار یکدیگر قرار می گیرند. همچنان صفر کردن کولیس دیجیتال بوسیله دگمه ای که روی صفحه نمایش قرار دارد انجام می شود. کافیست دهانه را به هم چسبانده و دگمه 0 ( zero ) را بفشارید. همچنین توانایی اندازه گیری با مقیاس های میلیمتر و اینچ در اختیار اپراتور قرار می گیرد، اما عموما نمی توان هر 2 مقیاس را بشکل همزمان مشاهده کرد. کولیس دیجیتال از 7 قسمت تشکیل شده است.
- دهانه خارجی برای اندازه گیری ضخامت و قطر خارجی اجسام
- دهانه داخلی برای اندازه گیری حفره ها، قطر داخلی اجسام
- عمق سنج برای اندازه گیری ارتفاع و عمق سوراخ ها
- مقیاس اصلی با قابلیت اندازه گیری با دقت 1 میلیمتر
- مقیاس اصلی با قابلیت اندازه گیری بر حسب اینچ
- صفحه نمایش با قابلیت اندازه گیری تا مقدار 0.01 میلیمتر
- گیره برای جلوگیری از حرکت قسمت متحرک یا آسان کردن حرکت آن
اندازه گیری با کولیس دیجیتال: برای اندازه گیری با کولیس دیجیتال ابتدا دهانه را به هم چسبانده و دگمه 0 را میفشاریم. بعد از اطمینان از نمایش عدد 0 در حالت دهانه ی بسته، دهانه را باز می کنیم و اطراف جسم مورد نظر قرار می دهیم. به دهانه کمی نیرو وارد می کنیم تا از محکم بودن دهانه اطراف جسم اطمینان حاصل کنیم. جسم مورد نظر را به مقدار بسیار کمی تکان می دهیم تا از قرار گرفتن دهانه در محل مناسب مطمئن شویم. سپس عدد روی صفحه نمایش را می خوانیم.
کاربرد کولیس چیست؟
استفاده از کولیس با توجه به عمر مفید مناسب، قیمت مناسب، کاربری آسان و در دسترس بودن بسیار رایج است. برای درک بهتر کاربرد کولیس کافی است به وسایل و ابزارهایی که روزانه از آنها استفاده می کنیم دقت کنیم. میزهای چوبی که از آن ها در منزل یا محل کار استفاده می کنیم بدون وجود کولیس بسیار پر هزینه تر و نا موزون بودند. کولیس در کارگاه های نجاری به افراد این قابلیت را می دهد که تا 0.01 میلیمتر تغییر ایجاد کنند. در موسسات آموزشی و دانشگاهی بوسیله ی این ابزار انواع اندازه گیری ها برای دانشجویان انجام می شود. در آزمایشات علمی که عوامل آزمایشگاهی ممکن است بر ابعاد اجسام تاثیرگذار باشد از کولیس برای اندازه گیری استفاده می شود. در صنعت ساخت ابزار پزشکی که کوچک یا بزرگ بودن میلیمتری ابزار ممکن است منجر به آسیب جسمانی شود از کولیس برای اندازه گیری های دقیق استفاده می شود. در ساخت قطعات یدکی بدلیل اینکه تمامی خودرو ها در یک پلتفرم تولید می شوند، ابعاد تمامی قطعات یدکی باید یکسان باشد و بررسی ابعاد برای واحد کنترل کیفیت بوسیله ی ابزار اندازه گیری همانند کولیس امکان پذیر است. این ها همه بخشی از استفاده از کولیس در صنایع و کارگاه ها بود و با کمی توجه می توان صنایع مختلف دیگری که در آنها از کولیس استفاده می شود را نام برد.
کاربرد های دیگر کولیس
کولیس عمق سنج
کولیس عمق سنج از نظر ظاهری تا حدودی با دیگر کولیس ها متفاوت است اما عملکرد مشابهی دارد. از این کولیس برای اندازه گیری عمق سوراخ ها و شیار ها استفاده می شود. برای اندازه گیری قطر داخلی و بیرونی اجسام نمیتوان از این کولیس بخوبی استفاده کرد.
اندازه گیری با کولیس عمق سنج : زائده ی قسمت پایینی کولیس را در شیاری که قصد اندازه گیری عمق آن را داریم فرو می کنیم و لبه های کولیس را روی محل ورود زائده قرار می دهیم. سپس همانند کولیس ساده اعداد بدست آمده از خط کش اصلی و ورنیه را خوانده و محاسبه می کنیم.
کولیس ارتفاع سنج
کولیس ارتفاع سنج نیز از نظر ظاهری تا حدودی با دیگر کولیس ها تفاوت دارد. از این ابزار جهت اندازه گیری ابعاد داخلی اجسامی مانند لوله ها استفاده می شود.
مزایا و معایب انواع کولیس و مقایسه آنها
مزایای کولیس ساده (ورنیه)
- دقت کولیس ساده نسبت به مابقی کولیس ها بیشتر است.
- با استفاده از کولیس ساده می توان به 2 مقیاس مختلف (میلیمتر، اینچ) بصورت همزمان اندازه گیری را انجام داد.
- بدلیل سادگی طراحی قابلیت استفاده در انواع سطوح و شرایط را دارند.
- عمر مفید آنها بدلیل ساختار و همینطور جنس بدنه مناسب زیاد است.
- استفاده از کولیس بسیار رایج است و قیمت کولیس ساده بدلیل تعداد زیاد تولیدکنندگان بسیار رقابتی و مناسب است.
معایب کولیس ساده
- ممکن است خواندن مقدار اندازه برای افرادی سخت باشد. (بدلیل خطوط ریز و نزدیک به هم)
- یادگیری خواندن کولیس ساده ممکن است برای افرادی سخت باشد.
- بدلیل نمایش 2 مقیاس مختلف، اپراتور ممکن است در خواندن اعداد دچار اشتباه شود.
مزایای کولیس عقربه ای (ساعتی)
- خواندن اعداد روی صفحه مدرج آسان تر است.
- ممکن است افرادی صفحه آنالوگ را بر صفحه دیجیتال ترجیح دهند.
- برای نمایش مقادیر نیازمند وجود باطری نیست.
معایب کولیس عقربه ای (ساعتی)
- به شرایط خاص آب و هوایی حساس است.
- تعمیر این ابزارها سخت تر است.
- خواندن مقادیر برای افرادی ممکن است سخت باشد.
مزایای کولیس دیجیتال
- در اندازه های مختلفی تولید می شوند.
- اکثرا هر 2 مقیاس رایج را نمایش می دهند.
- خوانایی بسیار راحت تری دارند.
- قبل از اندازه گیری می توان با استفاده از دگمه 0 از بروز خطا جلوگیری کرد.
- برخی توانایی ذخیره و نگهداری اطلاعات را دارند.
- برخی توانایی اتصال به کامپیوتر برای انتقال اطلاعات را دارند.
معایب کولیس دیجیتال
- در نسخه های ارزان قیمت عمر باطری محدود و آزار دهنده است.
- برخی نسخه ها که دارای باطری خورشیدی هستند در شرایط کم نور ممکن است کارکرد مناسبی نداشته باشند.
- در برابر شرایط آب و هوایی و محیطی خاص ممکن است آسیب پذیر باشند.
- تعمیر آنها سخت است.
مقایسه انواع کولیس
هر کدام از کولیس ها دارای مزایا و معایب مخصوص به خود است. کولیس ساده در طولانی مدت دارای دقت بالا و در مقابل شرایط آب و هوایی مختلف دارای مقاومت خوبی هستند. این ابزار در مقابل میدان های مغناطیسی نیز مقاوم است. کولیس ساده دارای مقیاس سانتیمتر، میلیمتر و اینچ هستند. اگرچه با وجود خط ها و نوشته های کوچک روی ورنیه ممکن است برای خواندن نیاز به بینایی بسیار خوب یا ذره بین داشته باشید. این عامل باعث می شود احتمال اشتباه خواندن اعداد در زوایای مختلف بالاتر باشد. استفاده مداوم و طولانی مدت از کولیس ساده ممکن است برای اپراتور ها آزار دهنده باشد. در مقابل کولیس دیجیتال خوانایی بالایی دارد و پیدا کردن اندازه های مختلف با آن آسانتر است. این ابزار دارای قابلیت 0 کرددن شمارنده است؛ به این معنی که حتی در مواقعی که دهانه ابزار باز است می توان با 0 کردن شمارنده دستگاه، اندازه گیری جدیدی انجام داد. کولیس دیجیتال در مقابل شرایط آب و هوایی و میدان مغناطیسی مقاوم نیست و ممکن است اندازه گیری تحت تاثیر این عوامل قرار گیرد. برخلاف کولیس ساده، کولیس دیجیتال در مقابل ضربه مقاومت نسبتا پایین تری دارد. باطری دستگاه نیز یکی دیگر از عواملی است که ممکن است اپراتور را دچار مشکلاتی کند. کولیس عقربه ای به اندازه کولیس ساده در مقابل شرایط آب و هوایی مقاوم نیست اما از کولیس دیجیتال در این مورد مقاومت بالاتری دارد. نیازی به باطری ندارد و در مقابل ضربه نیز کمی از کولیس دیجیتال وضعیت بهتری دارد. اما ممکن است همانند کولیس دیجیتال در مقابل میدان مغناطیسی عملکرد ضعیفی داشته باشد.
خطای صفر
درصورتی که در حالت بسته 2 خط کش اصلی و ورنیه، اعداد 0 آنها با یکدیگر منطبق نباشد خطای صفر در کولیس وجود دارد. اگر عدد 0 ورنیه سمت راست عدد 0 خط کش اصلی باشد خطای 0 مثبت و اگر عدد 0 ورنیه سمت چپ عدد 0 خط کش اصلی باشد خطای 0 منفی در کولیس وجود دارد. برای محاسبه ابعاد بعد از وجود خطای 0 می توان از این فرمول استفاده کرد :
عدد نهایی = عدد به دست آماده – خطای صفر
برای مثال به تصویر زیر توجه کنید :
تصویر بالا اندازه گیری بدست آمده و تصویر پایین خطای صفر است. اندازه گیری واقعی را پیدا کنید:
- مقیاس بالا عدد 3.34 سانتی متر است.
- خطای صفر: (0.04 -) سانتی متر (منفی چون مقیاس ورنیه سمت چپ است)
- اندازه گیری بدون خطای صفر: (0.04 -) – 3.34 = 3.38 سانتی متر
تبدیل مقیاس اینچ به میلیمتر و بالعکس
درصورتی که کولیس شما فقط یکی از مقیاس ها را نشان می دهد می توانید از این 2 فرمول برای تبدیل مقیاس ها استفاده کنید.
1 اینچ = 25.4 * 1 میلیمتر
1 میلیمتر = 25.4/1 اینچ
برای مثال 2 اینچ برابر است با ( 25.4*2 ) میلیمتر یعنی 2 اینچ برابر است با 50.8 میلیمتر
بعنوان یک مثال دیگر : 20 میلیمتر برابر است با ( 25.4/20 ) که یعنی 20 میلیمتر برابر است با 0.787402 اینچ
نکاتی برای استفاده از کولیس
- توجه کنید که ممکن است بعضی از کولیس ها فقط یک مقیاس را برای نمایش داشته باشند. با توجه به مقیاس مد نظرتان کولیس را انتخاب کنید.
- از صحت عملکرد کولیس اطمینان حاصل کنید.
- بی دلیل از پیچ قفل قسمت متحرک استفاده نکنید و آن را بیش از حد باز نکنید.
- تمامی سطوح کولیس را بوسیله پارچه مخصوص تمیز کنید.
- ورنیه را ببندید و از منطبق شدن 0 خط کش و ورنیه مطمئن شوید.
- هنگام گرفتن و کار کردن با کولیس، کولیس را در دست راست گرفته، انگشتان دست را پشت آن و انگشت شست را روی شاسی ورنیه بگذارید، به این شکل اعداد روبروی شما قرار می گیرند و بوسیله انگشت شست می توانید بر ورنیه تسلط داشته باشید.
- اگر نیاز به گرفتن دهانه ثابت با دست پیدا کردید، آن را با دست چپ بگیرید.
- هنگام اندازه گیری، حتما جسم مورد نظر را با قسمت پهن و صاف دهانه ثابت بگیرید.
- از قسمت تیز و چاقویی شکل دهانه ها برای اندازه گیری شیار ها استفاده می شود.
- برای خواندن کولیس از بالا و بشکل عمودی به آن نگاه شود.
- میزان فشار برای اطمینان از ثابت بودن دهانه بر روی جسم باید مقداری باشد که انگشت شست روی زائده موجود لیز بخورد.
- در هنگام استفاده از کولیس ساعتی حتما از 0 بودن صفحه مدرج هنگام بسته بودن دهانه مطمئن باشید.
- کولیس را در کنار ابزارهای دیگر قرار ندهید.
- کولیس را بعنوان ابزار دیگر استفاده نکنید.
محدودیت های کولیس
کولیس ها با وجود داشتن کاربرد ها ی بسیار و همینطور مقاومت بالا، همانند هر ابزار دیگری دارای محدودیت هایی نیز هستند. مشخص ترین محدودیت کولیس محدودیت سایزی است که می توان با آن اندازه گرفت. نهایت اندازه ای که می توان با کولیس اندازه گرفت 100 سانتیمتر معادل 1 متر است. کولیس 1 متری بندرت تولید و استفاده می شود. عموما کولیس ها دارای سایز 0 تا 15 ، 0 تا 20 و 0 تا 30 سانتیمتر هستد. یکی دیگر از محدودیت های کولیس مقدار دقت آن است. با وجود اینکه اکثر کولیس ها بسیار با دقت هستند، اما ممکن است نیاز به اندازه گیری دقیقتر از آن چیزی که کولیس ارائه می دهد داشته باشیم که در آن صورت میکرومتر پیشنهاد می شود.
سوالات متدوال در مورد کولیس
- چرا در حالی که ابزار خط کش و متر وجود دارد از کولیس استفاده کنیم ؟
با استفاده از خط کش می توان ابعاد اجسام را با دقت 1 میلیمتر اندازه گیری کرد، اما کولیس با دقت بالاتری که ارائه می دهد می تواند تا میزان 0.01 میلیمتر دقت را اندازه گیری کند.
- کارکرد کولیس چگونه است ؟
راز کارکرد عالی کولیس تفاوت قسمت ها در خط کش اصلی و ورنیه است. تفاوت بسیار جزئی است و به این شکل است که 9 قسمت ( عدد صحیح میلیمتر ) برابر با 10 قسمت روی ورنیه ( اعشار میلیمتر ) است. این موضوع باعث می شود فقط یک خط روی ورنیه با یک خط روی خط کش اصلی هم تراز می شوند و این موضوع باعث می شود بتوانیم عدد اعشار را تا 0.01 میلیمتر بدست آوریم.
- از دهانه های پایینی به چه منظور استفاده می شود؟
برای اندازه گیری ابعاد بیرونی اجسام از دهانه ی بیرونی استفاده می شود.
- از دهانه های بالایی به چه منظور استفاده می شود؟
برای اندازه گیری ابعاد درونی اجسام همانند قطر لوله و شیار ها از دهانه های بالایی استفاده می شود.
- زائده ی قسمت پایینی کولیس به چه منظور استفاده می شود؟
این زائده به شکل هماهنگ با خط کش اصلی و ورنیه جابجا می شود و از آن برای اندازه گیری عمق شیار ها و سوراخ ها استفاده می شود.
- منظور از خطای 0 چیست؟
اگر خط کش اصلی و قسمت ورنیه بشکل بسته باشند و عدد 0 آنها در یک راستا نباشد خطای 0 در کولیس وجود دارد.
- چه نوعی از خطای 0 ممکن است در کولیس رخ دهد؟
دو نوع خطای 0 در کولیس وجود دارد.
خطای 0 مثبت : اگر عدد 0 روی ورنیه سمت راست عدد 0 روی خط کش اصلی باشد خطای مثبت 0 وجود دارد.
خطای 0 منفی : اگر عدد 0 روی ورنیه سمت چپ عدد 0 روی خط کش اصلی باشد خطای منفی 0 وجود دارد.
بهترین برندهای تولید کننده کولیس
میتوتویو : معتبرترین برند تولید کننده ابزارهای دقیق است. این برند ژاپنی است و محصولات آن در 2 کشور ژاپن و برزیل ساخته می شوند. اگرچه کولیس های تولید شده توسط این شرکت همگی تولید ژاپن هستند. این برند تولید کننده تعدادی کولیس با کاربری اختصاصی نیز هست که می توانید در سایت شرکت میتوتویو آن ها را مشاهده کنید.
اینسایز : این برند در سال 1995 تاسیس شده است. اینسایز تولید کننده اختصاصی ابزارهای اندازه گیری و دفتر اصلی آن در کشور چین است. اینسایز در کشورهای آمریکا، اسپانیا، هند و برزیل دارای شعبه هایی است. می توان گفت دومین برند برتر تولید کننده کولیس اینسایز است. محصولات این برند دارای 2 مدل با برچسب اینسایز و اینسایز پلاس هستند. محصولات اینسایز تولید کشور های چین و تایوان و محصولات اینسایز پلاس تولید کشور های آلمان و ایتالیا هستند.
آسیمتو : این برند در سال 2007 توسط دانشمند معروف مانفرد آیزینگر تاسیس شده است. با توجه به کیفیت بسیار خوب و قیمت رقابتی که شرکت آسیمتو از آن به عنوان قیمت متعجب کننده نام می برد در مدت کوتاهی به بازارهای بسیار خوبی دست یافته است. محصولات این برند طراحی شده در کشور آلمان، تولید شده توسط سیستم های ساخت آمریکا و مونتاژ کشور های آسیایی هستند. مهندسین شرکت هایی همچون فولکس واگن و بویینگ از محصولات آسیمتو استفاده می کنند.
راهنمای خرید کولیس
برای خرید کولیس موارد مختلفی را باید بررسی کنید تا بتوانید کولیس مناسب با کاربرد مد نظرتان را پیدا کنید. این موارد عبارتند از:
- نوع کولیس : کولیس ها در انواع مختلف برای کاربردهای مختلف تولید می شوند، کولیس ساده (ورنیه)، کولیس عقربه ای (ساعتی) و کولیس دیجیتال از انواع پر کاربرد کولیس هستند.
- ابعاد کولیس : کولیس ها عموما دارای طول 0 تا 15 سانتیمتر، 0 تا 20 سانتیمتر، 0 تا 30 سانتیمتر، 0 تا 50 سانتیمتر، 0 تا 60 سانتیمتر و 1 متر هستند.
- مقیاس قابل اندازه گیری : اکثر کولیس ها دارای هر 2 مقیاس متداول اندازه گیری هستند. اما کولیس هایی وجود دارند که دارای فقط 1 مقیاس هستند.
- میزان دقت : کولیس ها دارای میزان دقت متفاوتی هستند. به میزان دقت حتما توجه کنید. کولیس هایی با میزان دقت 0.01 میلیمتر، 0.02 میلیمتر و 0.05 میلیمتر متداول هستند.
- برند : برند های مختلفی در تولید کولیس با یکدیگر رقابت می کنند. اینسایز، آسیموتو، میتوتویو از شناخته شده ترین برند های تولید کننده کولیس هستند.
- قیمت : کولیس ها دارای بازه ی قیمتی گسترده ای هستند. تمامی مواردی که ذکر شد می توانند در قیمت کولیس تاثیرگذار باشند.
جمع بندی
کولیس یکی از ابزار های اندازه گیری دقیق است که به واسطه قیمت مناسب، در دسترس بودن، کاربری راحت و عمر مفید بالا کاربرد بسیاری در صنایع مختلف دارند. کولیس توانایی اندازه گیری تا کمترین مقدار 0.01 میلیمتر را دارد. کولیس در انواع ساده (ورنیه)، عقربه ای (ساعتی) و دیجیتال در بازار موجود است. حتما بیاد داشته باشید هنگام استفاده از کولیس به مواردی که در این مطلب و کاتالوگ شرکت تولید کننده ذکر شده توجه کنید.