انواع پیچ و مهره و کاربردهای آن ها

یک پیچ کوچک می‌تواند کل پروژه شما را ایمن کند. شناخت انواع پیچ و مهره، اولین قدم برای اجرای یک اتصال محکم و ایمن است. پیچ‌ها و مهره‌ها با جنس‌ها، سایزها و استانداردهای مختلف تولید می‌شوند و انتخاب نادرست آن‌ها می‌تواند باعث کاهش دوام و ایمنی سازه یا قطعه شود. در این مقاله با اجزای اصلی، انواع پیچ و مهره، جنس، استانداردها و نکات انتخاب بهترین گزینه برای پروژه آشنا می‌شوید

اجزای اصلی پیچ و مهره

پیچ و مهره از اجزای پایه‌ای اتصالات مکانیکی هستند که با هم، یک سیستم محکم و قابل باز شدن را تشکیل می‌دهند. هر پیچ از سه بخش اصلی سر، بدنه و رزوه  تشکیل شده است. سر پیچ برای اعمال گشتاور و بستن آن به‌کار می‌رود و شکل آن می‌تواند شش‌گوش، چهارسو یا آلنی باشد.

بدنه پیچ قسمت استوانه‌ای آن است که رزوه‌ها روی آن ایجاد می‌شوند. در مقابل، مهره دارای رزوه داخلی است که با رزوه پیچ درگیر می‌شود و اتصال را ایمن می‌کند. شناخت ساختار پیچ و مهره برای انتخاب دقیق نوع، سایز و جنس مناسب اهمیت زیادی دارد.

انواع پیچ بر اساس شکل سر و رزوه

پیچ‌ها از نظر شکل سر، نوع رزوه و کاربرد، در مدل‌های متنوعی تولید می‌شوند و هرکدام ویژگی خاص خود را دارند. پیچ‌های سر شش‌گوش برای اتصالات عمومی، پیچ‌های آلنی در فضاهای محدود، و پیچ‌های سر تخت زمانی که سطح اتصال باید صاف باشد، کاربرد دارند. 

در برخی موارد، پیچ‌های فلنج‌دار با طراحی خاص خود نیاز به واشر را حذف می‌کنند. انتخاب درست نوع پیچ، بر اساس نوع رزوه و محل استفاده، تأثیر زیادی در دوام و استحکام اتصال دارد. در ادامه، جدولی از انواع پیچ‌ها، جنس، کاربرد و مزایای هرکدام را مشاهده می‌کنید:

انواع مهره و کاربردهای ویژه آن‌ها

مهره‌ها مکمل پیچ‌ها در ایجاد اتصالات مقاوم و ایمن هستند و بسته به نوع کاربری، طراحی، جنس و شرایط محیطی در مدل‌های مختلف تولید می‌شوند. مهره‌های شش‌گوش ساده رایج‌ترین نوع هستند و در اتصالات عمومی، سازه‌ها و ماشین‌آلات استفاده می‌شوند. 

مهره‌های قفلی برای جلوگیری از باز شدن در اثر لرزش یا فشار زیاد طراحی شده‌اند. انتخاب نوع مناسب مهره، به افزایش دوام، ایمنی و کیفیت اتصال کمک زیادی می‌کند. در ادامه، جدولی از انواع مهره‌ها، جنس، کاربرد و ویژگی‌های آن‌ها را مشاهده می‌کنید:

جنس‌ها و پوشش‌های رایج پیچ و مهره

جنس پیچ و مهره‌ها، نقش تعیین‌کننده‌ای در مقاومت، دوام و نوع کاربرد آن‌ها دارد. انتخاب درست جنس، به نوع بار، شرایط محیطی (مثل رطوبت یا حرارت) و طول عمر اتصال بستگی دارد. علاوه بر جنس اصلی، پوشش‌های محافظ نیز به افزایش مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی کمک می‌کنند. در ادامه، با مهم‌ترین جنس‌ها و پوشش‌های مورد استفاده آشنا می‌شوید:

• انواع جنس پیچ و مهره:

1. فولاد کربنی (Carbon Steel): متداول‌ترین نوع؛ مناسب برای مصارف عمومی و صنعتی با مقاومت مکانیکی خوب.

2. فولاد آلیاژی (Alloy Steel): دارای عناصر آلیاژی مثل کروم یا وانادیوم برای افزایش استحکام و مقاومت در برابر سایش.

3. استنلس استیل (Stainless Steel): مقاوم در برابر زنگ‌زدگی و رطوبت؛ مناسب برای محیط‌های مرطوب، صنایع غذایی و دریایی.

4. برنج (Brass): ضد زنگ و رسانای برق؛ کاربرد در صنایع الکتریکی و تزئینی.

5. آلومینیوم (Aluminium): سبک و مقاوم در برابر خوردگی؛ مناسب برای تجهیزات سبک و کاربردهای هوایی.

6. تیتانیوم (Titanium): فوق‌العاده مقاوم و سبک؛ استفاده در صنایع هوافضا و پزشکی.

•  انواع پوشش پیچ و مهره:

1. گالوانیزه گرم (Hot-Dip Galvanized): روکش ضخیم روی برای مقاومت بالا در محیط‌های مرطوب و بیرونی.

2. زینک نیکل (Zinc Nickel): مقاومت بالا در برابر خوردگی و ظاهر براق‌تر از گالوانیزه معمولی.

3. فسفاته (Phosphate Coating): مناسب برای قطعاتی که نیاز به چسبندگی رنگ یا روغن دارند.

4. سیاه حرارتی (Black Oxide): ایجاد ظاهر تیره و مقاومت نسبی در برابر زنگ‌زدگی.

5. کادمیوم (Cadmium Coating): برای صنایع نظامی و هوایی به‌دلیل مقاومت بالا در شرایط خاص.

استانداردها و گریدهای پیچ و مهره

پیچ و مهره‌ها طبق استانداردهای بین‌المللی طراحی و تولید می‌شوند تا عملکرد و مقاومت آن‌ها قابل اطمینان باشد. از مهم‌ترین استانداردها می‌توان به DIN (آلمان)، ISO (بین‌المللی) و ASTM (آمریکا) اشاره کرد. هر پیچ دارای گرید یا کلاس مقاومتی است که میزان تحمل تنش و گشتاور آن را مشخص می‌کند. 

آشنایی با این استانداردها کمک می‌کند تا برای هر پروژه، پیچ و مهره‌ای با مقاومت مناسب انتخاب شود و از شکست یا لغزش اتصال جلوگیری گردد. در ادامه استانداردها و گریدهای بین المللی پیچ و مهره را مشاهده میکنید:

بهترین برندها و تولیدکنندگان پیچ و مهره

انتخاب برند معتبر در پیچ و مهره اهمیت بالایی دارد، زیرا کیفیت مواد اولیه، دقت رزوه‌کاری و تحمل گشتاور پیچ را تضمین می‌کند. برندهای بین‌المللی مانند Würth و Unbrako استانداردهای سخت‌گیرانه‌ای دارند و در پروژه‌های حساس صنعتی و ماشین‌آلات دقیق استفاده می‌شوند.

استفاده از برند معتبر علاوه بر دوام و مقاومت، به ایمنی و طول عمر پروژه کمک قابل توجهی می‌کند. در ادامه بهترین برندها و تولیدکنندگان پیچ و مهره بین المللی را مشاهده میکنید:

1. Würth – آلمان، تولیدکننده پیچ و مهره صنعتی و تجهیزات نصب.

2. Unbrako – آمریکا، معروف به پیچ‌های آلنی و دقیق صنعتی.

3. KLASS – اروپا، انواع پیچ و مهره استاندارد و مقاوم.

4. BSW – آلمان، تمرکز روی پیچ‌های فلزی و خودکار.

5. SKF – سوئد، متخصص در اتصالات صنعتی و مهندسی.

چگونه مناسب‌ترین پیچ و مهره را برای پروژه خود پیدا کنیم؟

برای انتخاب پیچ و مهره مناسب باید نوع نیرو، جنس قطعه، شرایط محیطی و استاندارد مورد نیاز را در نظر گرفت. در پروژه‌های ساختمانی، پیچ‌های فولادی با گرید بالا استفاده می‌شوند، در حالی‌که برای صنایع غذایی یا دریایی پیچ‌های استنلس استیل بهترین گزینه‌اند.

همچنین در محیط‌های در معرض لرزش، استفاده از مهره‌های قفلی توصیه می‌شود. همیشه قبل از خرید، جدول مشخصات فنی محصول را بررسی کنید تا نوع رزوه، قطر و طول پیچ با نیاز پروژه مطابقت داشته باشد.

تجربه استفاده از کدام از این پیچ و مهره ها را داشته اید؟ تجربه خود را با مخاطبین پارتینه به اشتراک بگذارید.